Қолдану
5
1. Өлеңдегі автор бейнесін анықтаңдар.
2. Өлеңді мәнерлеп оқыңдар, қалауларың бойынша жаттап
алыңдар.
3. «Шығамын тірі болсам, адам болып» өлеңінде көтерілген
мәселенің әлеуметтік рөлі туралы сыни хабарлама жа-
сандар.
Ответы на вопрос
Шығамын тірі болсам адам болып,
Жүрмеймін бұл жиҺанда жаман болып.
Жатқаным көрде тыныш жақсы емес пе,
Жүргенше өмір сүріп надан болып.
Мен балаң жарық күнде сәуле қуған,
Алуға күнді барып белді буған.
Жұлдыз болып көрмеймін елдің бетін,
Болмасам толған айдай балқып туған.
Бұл сөзім асып айтқан асылық емес,
Ойында оты барлар асылық демес.
Тебем деп тірі болсам надандықты,
Серт етіп өз - өзіме еткем егес.
1) Өлеңнен автордың шынымен халық адамы екенін көрдім. Надандықты қараңғылық деп білген ақын сауаттылық арқылы ғана жақсы адам болып, ізгі қоғам құруға болады дейді. Ақын өз шешіміне сенімді, қайсар, батыл қадам жасаған.
3) «Шығамын тірі болсам адам болып» өлеңінде қоғамды күн бүгінге дейін жайлаған надандық, ақылсыздық туралы мәселе көтерілген. Надан, жаман болып жер басып жүргенше, о дүниелік болған артық дейді. Яғни білім алмаған, сауатын ашпаған адамның өмірі мәнсіз өтеді деп санайды. Адам деген атқа лайық болу үшін білуден, үйренуден жалықпау керек деп біледі. Бұл өлеңі арқылы надандықпен күреске үндейді.